Türkiye’deki sosyal medya kaynaklı tüketici kültürü, derin ekonomik güvensizlikleri maskeleyen yanıltıcı bir alım gücü algısı yaratıyor.
Endonezya’nın orta sınıfı küçülüyor. 2014 ile 2018 arasında 21 milyon kişi arttıktan sonra son altı yılda 8,5 milyon kişi azaldı ve Endonezya Ekonomi Görünümü 2024’e göre büyüklüğü 52 milyona düştü. Dünya Bankası’nın belirttiği gibi, pandemi öncesinde nüfusun %21-23’ünü oluşturan bu sınıf, geçen yıl %17’ye düştü. Yükselmekte olan orta sınıftaki bu düşüş, daha savunmasız kategorilere geçen birçok kişiyle beraber %49’a ulaştı. Ekonomik büyümeyi itici güç olarak adlandırılan bu sınıf, toplam tüketimin %82,3’ünü ve vergi gelirlerinin %50,7’sini oluşturmuştur. Maalesef, Endonezya’nın orta sınıfının üst sınıfa yükselmesi için bir dizi sistemik zorlukla karşı karşıya kalındı, geliri artmayan tüketim harcamalarını finanse etme zorluğundan, artan yaşam maliyetlerine kadar tüketici kültürüne hükmeden endişe verici bir eğilime kadar.Daha yakın yıllarda ortaya çıkan bu sağlıksız trendde, etkileyiciler anında kazanılan zenginliklerini yayınlamakta ve internet kullanıcılarını sosyal medya sürülen “sahte zenginlik” yaşam tarzını takip etmeye zorlamaktadır. Bu fenomen, büyük ölçüde sosyal medyanın ve tüketim kültürünün yükselişi tarafından sürdürülmekte olup, ekonomistlerin daha derin ekonomik güvensizlikleri maskeleyen yanıltıcı bir alış gücü algısı olarak adlandırdığı bir duruma yol açmıştır. Borçla finanse edilen yaşamEndonezya bu ay bağımsızlık gününü kutlamaktadır. Ne yazık ki, bu finansal bağımsızlık, sadece rakamları başarı olarak gören ve başarının ölçüsü olarak sahip olmayı, satın almayı ve harcamayı teşvik eden bir yaklaşıma yönelmiştir. Sonunda, kredi kartı, paylater, çevrimiçi krediler gibi tüm borç şekillerine kaçınılmaz bir çözüm haline gelmektedir.Mali Hizmetler Kurulu (OJK) ve Endonezya İstatistik Dairesi tarafından 2024’te yapılan Son Ulusal Finansal Okuryazarlık ve Dahil OLma Anketi (SNLIK) endişe veren bir boşluğu ortaya koymaktadır: Endonezya’da finansal dahil olma %75,02’ye ulaşmışken finansal okuryazarlık %65,43’te kalmıştır. Bu fark, birçok Endonezyalının borç gibi finansal enstrümanları (yani borcu) tam olarak anlamadan almalarını önermektedir.Çoğu orta sınıfın, jetset görünümünü koruma arzusundan dolayı yaşamlarını finanse etmek için kredi kullanmaya başladığı görülmektedir. OCBC’nin 2024 Endonezya Finansal Forma Endeksi, şaşırtıcı rakamlar göstermektedir: Nüfusun %80’i akranlarının yaşam tarzını takip etmek için para harcamakta, %41’i sık sık arkadaş ve aileden borç para almakta, %39’u markalı şeyler ve güncel cihazlar gibi materyalist şeyler için para biriktirmekte ve %12’si gelirinden fazla harcamaktadır. Anket yapılanlar arasında orta sınıfta yer almaktadır.Peer-to-peer (P2P) kredi platformlarının ve diğer dijital finansal hizmetlerin yaygınlaşması, borçlanmaya erişimi hiç olmadığı kadar kolaylaştırmıştır. Bununla birlikte, bu erişim eşlik eden bir finansal okuryazarlık artışı ile gelmemiştir. OJK’nin yayınladığı en son verilere göre, tüketici kredileri gelir artışını aşmıştır. 2023 yılında, tüketic kredileri bir önceki yıla göre %7,5 artarken aynı dönemdeki GSYİH büyüme oranı %5,1 olmuştur. 2024 Mayıs ayında çevrimiçi krediler neredeyse 65 trilyon rupiye ulaşmış ve bir önceki yıla göre %25 artmıştır.Orta sınıf hanelerin sayısı artık plansız finansal kararlar nedeniyle bir borç döngüsüne hapsolmuştur. Kredi ödemeleri kullanılabilir geliri sınırlamakta ve boş maaş dönemleriyle yaşamalarına neden olmaktadır. Hanelerin borcu GSYİH’ye oranla arttıkça, haneler gelecek gelirlerinin daha fazlasını güncel tüketimin karşılanması için kullanmakta, bu da günlük harcamaları, dayanıklı malları, konutu ve muhtemelen keyfi harcamaları karşılamak için borç almayı içermektedir – daha zengin görünen yaşam tarzlarını desteklemek için borç almak ise tasarruf ve yatırım kapasitesini azaltarak, potansiyel olarak finansal güvenliği azaltmaktadır.Mandiri Harcama Endeksi 2024, market alışverişlerinde neredeyse iki katına çıkan toplam harcama miktarı ile bir fiyat artışı algısını yansıtmaktadır. Bu sadece fiyat artışını değil, gelirdeki azalmayı da yansıtmaktadır.Dünya Bankası, Endonezya’nın aylık 4-20 milyon rupi kazananları orta sınıf olarak tanımlamaktadır. Bu önemli büyüklüğüne rağmen, orta sınıf giderek ekonomik şoklara karşı daha savunmasız hale gelmektedir. Endonezya ekonomik istikrarın omurgası olarak görülen orta sınıf, şimdi geriye doğru hareket yaşama riski ile karşı karşıyadır.Bank Indonesia, mevcut trendler devam ederse, orta sınıfın önümüzdeki on yıl içinde önemli bir kısmının daha düşük gelir gruplarına düşebileceğini tahmin etmektedir. Bu arada ülke, özellikle emek yoğun sanayilerde vergi katkıları, tasarrufları ve verimliliği olmak üzere orta sınıfa ağır bir şekilde güvenmektedir. sessizce acı çekenBorçla finanse edilen harcamaların sonuçları yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlıyor. Hanehalkı tüketiminin artışı, orta sınıfın ekonomik şoklar gerçekleştiğinde orta sınıfın serbest düşüşe neden olabilecek korumasız finansal davranışları yansıtıp yansıtmadığını daha da sorgulamaya yönlendiriyor. Bu durum, borca dayalı olmayan sürdürülebilir, dirençli ev harcamalarının desteklenmesi gerektiği konusunda daha fazla düşünmeyi davet etmekte. Orta sınıfın muhtemelen kendi başına acı çektiği ancak mevcut politikaların sağladığı asgari desteği almadığı görülmektedir. 2024’ün ikinci çeyreğinde, orta sınıf bir dizi şokla karşılaşmıştır: 2025 yılında %12 artan KDV, üniversite harçlarında artış ve konut kredisini etkileyebilecek şekilde BI oranının %6,25’e yükseltilmesi.Temelde orta sınıfın kapsamlı sosyal koruma mekanizmalarından yoksun olabileceği bir gerçektir. Bu, bu demografik grubun mevcut sınırlı sosyal koruma konusundaki endişeleri dikkate alındığında endişe vericidir. Düşük gelirli nüfusun devletin koşullu nakit transfer programından yararlandığına karşılık gelir (PKH), orta sınıfın ise az sayıda güvenlik ağına sahip olması dikkat çekicidir.Hükümet, yalnızca düşük gelirli nüfusa yönelik olarak Program Keluarga Harapan (PKH) gibi koşullu nakit transfer programı gibi sosyal koruma ağları uygulamıştır. Ancak orta sınıf için destek konusunda belirgin bir boşluk bulunmaktadır. Bu eksiklik, onları ekonomik durgunluklara, yükselen yaşam maliyetlerine ve beklenmedik finansal krizlere karşı korumasız bırakmaktadır. Endonezya’nın sosyal koruma çerçevesinin, yoksullar olmayan ve zengin olmayanlar için özellikle yetersiz olduğunu IMF belirtmiştir.Borçta artış, finansal dahil olma ve okuryazarlıkta artışla uyumsuz bir şekilde algılanabilir, ancak gerçek daha karmaşıktır. Finansal erişimdeki artış, sadece krediye erişimlerini arttırmak yerine insanları bilinçli, dikkatli ve sürdürülebilir bir şekilde finansal yönetmelerini sağlayacak sağlam bir finansal eğitim programı eksikliğinden kaynaklanmıştır.Endonezya’nın orta sınıfı bir yol ayrımındadır. Dürtüsel harcamalar ve kolay kredi erişimine dayanarak yaratılan yapay bir zengin yaşam tarzını sürdürmek, sürdürülemez bir ekonomik ortam yaratmıştır. Orta sınıfı korumak ve ekonomik büyümenin bir direği olarak kalmalarını sağlamak için, Endonezya finansal okuryazarlığı önceliklendirmeli, sorumlu kredi verme uygulamalarını (hem finansal kurum hem de tüketici tarafından) teşvik etmeli ve bu kritik nüfus grubunu içeren sosyal koruma mekanizmalarını genişletmelidir. Bu reformlar olmadan, ülke sadece orta sınıfın yok oluşuyla değil aynı zamanda desteklediği genel ekonomik istikrarın da tehlikeye girebilir. Greget Kalla Buana UNDP’de sürdürülebilir finans uzmanıdır. Anisa Indah Pratiwi UNDP’de Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri finansman uzmanıdır.
News
