Ukraynalılar, Kursk Nükleer Enerji Santrali’ne yapılan saldırının Rusya ve Avrupa’da panik yaratmayı ve NATO’yu daha açık bir şekilde mücadeleye çekmeyi amaçladığını belirtti. Ukrayna’nın, Kursk nükleer santraline saldırmaya çalıştığı ve Kursk operasyonunun tesisin ya ele geçirilmesi ya da tahrip edilmesiyle büyük bir kargaşa yaratmayı amaçladığı teorisi güçlendi. Rusya Savunma Bakanlığı, santrale tek bir intihar insansız hava aracı saldırısı rapor etti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “Düşman, Nükleer Santrali vurmaya çalıştı… ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) bilgilendirildi, onlar ise durumu değerlendirmek için uzmanlar göndermeyi ve ziyaret etmeyi taahhüt etti” dedi. IAEA Başkanı Rafael Grossi, 26 Ağustos haftasında santrali ziyaret etmeyi planladığını belirtti. İlk Kursk 2 reaktörü için beton 2018’de döküldü.
Geçen yıl Ukrayna, aynı tesise bir insansız hava aracıyla saldırdı. Nuclear Engineering International, Temmuz 2023’te, “Rusya’nın Kursk NPP’sindeki 4. Ünite, Ukraynalı bir kamikaze insansız hava aracı taşıyan patlayıcılarla düşüş sonrası tamamen şebekeden ayrıldı” şeklinde rapor etti. Son saldırıda, düşen bir insansız hava aracının parçaları kompleksten yaklaşık 100 metre uzakta bulundu. Fotoğraflar (aşağıya bakınız) bir ileri görüş (FPV) dört pervaneli insansız hava aracı taşıyan bir RPG 7 veya benzer bir cihazın savaş başlığı gibi duran bir el yapımı patlayıcı cihaz taşıdığını gösteriyor. Cihaz, bir termobarik bomba olan TBG-7V savaş başlığına benziyor. İşte Rus Telegram kanalında gösterilen patlayıcı cihazın resmi.
Drone’nın fotoğrafı da pil ile güçlendirilmiş ve birkaç kilometrelik kısa menzili olan bir cihazı gösteriyor. Eğer fotoğraflar, Rus Savunma Bakanlığı ve Putin’in Kursk NPP’yi hedef almak için kullandığını söylediği şeylerin doğru temsilcileriyse, gerçek bir zarar yaratabileceğine dair pek az neden olduğunu söylemek mümkün. Ayrıca, drone’nun da Kursk NPP bölgesine kaçırıldığı ve yerel olarak kullanıldığı görünüyor.
Ancak Kursk Bölgesi’nin Yetkili Valisi Alexey Smirnov, Savunma Bakanlığı’ndan daha önemli bir saldırı olduğunu rapor etti. 21 ve 22 Ağustos’ta dört füze uyarısı aldıklarını belirtti. Akşam 21 Ağustos’ta havadan gelen bir Ukrayna füzesinin vurulduğunu ve 22 Ağustos’ta iki füze ile bir drone’un vurulduğunu bildirdi. Smirnov, saldırıda hangi füzelerin veya dronların kullanıldığını rapor etmedi.
Zaporijya Nükleer Enerji Santrali’nin soğutma kulesine 11 Ağustos’ta yapılan saldırının ardından, Ruslar Kursk NPP çevresine hava savunmaları yerleştirdi ve Ukrayna’nın oraya da saldırabileceğinden korktular. Rusların iddiasına göre, iki drone Zaporijya Nükleer Enerji Santrali’ne çarptı. IAEA, tesise giderek hasarı değerlendirmeyi ve radyasyon yayılımını ölçmeyi amaçladı. Zaporijya nükleer santralinin Rus kontrolündeki Ukrayna’da bir soğutma kulesinden yükselen dumanı. Fotoğraf: Courtesy Ukrainian Presidential Press Office.
Kursk’ta yapılan saldırı, tesisin nükleer atık depolama alanını hedef aldığı gibi görünse de bu henüz onaylanmadı. Ve neden Smirnov’un raporu saldırı hakkında resmi rapordan önemli ölçüde farklıydı belirsiz. Tek bir drone ile ilgili resmi açıklama, Rusların bir saldırının gerçekleştiğini vurgulamak istediği ancak bölgede alarm yaratmak istemediği anlamına geliyor. Kursk NPP çevresine kurulan hava savunma sistemlerinin türü bilinmiyor.
Kursk NPP, Rusya’nın en büyük üç nükleer santralinden biridir ve Rusya’nın dördüncü büyük elektrik üreticisidir. Şu anda iki aktif nükleer reaktör, iki devre dışı bırakılan eski ünite, tamamlanmayacak olan Kursk 5 ve Kursk 6 adlı iki kısmen inşa edilmiş ünite ve şu anda inşa halinde olan iki yeni VVER reaktörü bulunmaktadır. VVER, başlangıçta Savely Moiseevich Feinberg tarafından Kurchatov Enstitüsü’nde tasarlanmış su-su enerjetik reaktörüdür. Tasarımın yeni versiyonu VVER-TOI’dir ve ilk TOI tesisleri şu anda Kursk’ta inşa halindedir. Güç üretimi standardını ve çıktısını artırmış ve Avrupa Hizmet Gereksinimleri’ne uygun sertifikalı hale getirilmiştir. Kursk’taki plan, iki eski çalışan reaktörü iki yeni reaktörle değiştirmek (inşaatı 2018’de başlayan) ve gelecekte iki daha VVER-TOI reaktörünün inşa edilmesi şeklindedir. Ocak 2023’te, 1. Ünite reaktörüne 235 tonluk çelik bir kubbe yerleştirildi ve kalın bir betonarme tabaka ile örtüldü, bu, kalkan binasını oluşturdu.
İki çalışan reaktör ve iki devre dışı bırakılmış reaktör, aynı RBMK (grafitli-ortam nükleer güç reaktörü) tasarımına sahiptir ve Çernobil’deki ile aynıdır. Kursk’ten 40 kilometre batıda bulunan tesis, Çernobil hakkında çekilen hikayelerde kullanılmıştır. Nisan 1986’daki Çernobil felaketi, reaktörün kontrolsüz hale gelmesine sebep olan başarısız bir test prosedüründen kaynaklanmıştır. Bu, bir patlamaya ve hasarlı reaktörü kontrol etmeye ve felaketin diğer üç reaktöre yayılmasını engellemeye çalışmak için trajik olaylar zincirine neden olmuştur. Hasarlı tesisin yaklaşık %5’i atmosfere salınmış ve radyasyon Avrupa’nın birçok bölgesine yayılmıştır. Felaket gecesi, Çernobil tesisindeki iki işçi patlamadan dolayı ölmüş ve birkaç hafta içinde akut radyasyon sendromu sonucu 28 kişi daha ölmüştür. Birleşmiş Milletler Atom Radyasyonunun Etkileri Bilimsel Komitesi, nükleer felaketten kaynaklanan 5.000 tiroid kanseri olduğunu ve bunun sonucunda 15 kişinin öldüğünü sonuçladı. Kontrolsüz reaktörü durdurmaya ve daha fazla radyasyon sızıntısını engellemek için beton parçaları yapmaya çalışan cesur helikopter pilotları ve diğerleri, sonrasında radyasyon zehirlenmesinin bir sonucu olarak ölmüştür. Çernobil üzerinde uçan bir helikopter. Fotoğraf: https://www.ruaviation.com/docs/8/2017/5/10/137/?h
Ukrayna’nın Kursk NPP’ye saldırarak ne kazanacağı merak ediliyor. Birçok kişi Ukrayna’nın Rusya’nın Kursk bölgesindeki operasyonu hakkında yorum yapsa da, saldırıların belirli bir askeri amaca hizmet etmediği kesin. Ruslar, bölgeyi territorial askerlerle sadece hafifçe donattılar, Rusya’nın komuta sistemi bölgeyi üçüncü seviye öncelik olarak belirledi ve büyük ölçüde kırsal ve az nüfuslu bir bölgeyi savunmak için herhangi bir hazırlık yapmadılar. Saldırılar 6 Ağustos’ta başladığında önemli ölçüde olanaksız bir savunma yapılabilmesi için anlamlı surlar, komuta merkezleri veya hava savunma sistemleri olmadı.
Kursk’teki iki nükleer tesisin hedef alınmasının amacının hem Rusya’da hem de Avrupa’da panik yaratmak olduğu büyük ihtimalle biliniyor. Rusya’ya baş bela olmanın fikri iyi biliniyor ve NATO senaryosunun bir parçası olmuştur. Bu, eninde sonunda Ukrayna’nın daha büyük ve iyi donanımlı Rus ordusuna karşı başarılı olamayacağının bilinmesiyle, Moskova hükümetini destabilize etmenin bir savaşın sonucunu oluşturduğu bir yaklaşım olmuştur. Moskova’ya bir drone sürüsü fırlatma teşebbüsü de bu planın bir parçasıdır. Rusya’yı destabilize etmenin her zaman mümkün olup olmadığı büyük şüphelere yol açıyor, ancak zar atarken her zaman bir yedi atma umudunuz olabilir.
News
