Koruyucu politikalar, Güney Kore ve Tayvan’ın ekonomilerini düşük gelirden yüksek gelire şimşek hızında dönüştürmelerine yardımcı oldu.
Devlet müdahalesi geri döndü. Devletler, her zaman piyasalara müdahale ederek belirli endüstrilerin gelişimini ve yeniliği teşvik etmiştir. Ancak 2010’lardan bu yana, özellikle sanayi ve ticaret politikaları bağlamında bir rönesans yaşanmaktadır.
Bunun pek çok nedeni var. 2007–2008 küresel finansal krizinin ardından gelen etkiler, artan jeopolitik gerilimler ve tedarik zinciri kesintilerinin ardından yerli üretimi güçlendirmeye yönelik çabalar, önde gelen faktörler arasında yer alıyor.
Devlet müdahalesinin geri dönüşü ile birlikte uzmanlar, devlet destekli büyüme stratejilerinin nasıl olması gerektiği konusunda fikir yürütüyor. Farklı şeyleri vurguluyorlar ancak tekrar eden bir tavsiye var: Bu stratejilerin ihracatı teşvik etmesi ve korumacılıktan kaçınması gerekiyor.
Hükümetlerin ihracata odaklanması doğru bir yaklaşım. Ancak korumacılık hakkındaki hikaye daha karmaşık. Aslında, başarılı sanayi ve ticaret politikasının çoğu durumunda, ihracatı teşvik etmek için korumacılık unsurları bir araya getirilmiştir.
Güney Kore ve Tayvan iyi örneklerdir. Bu ülkeler ekonomilerini düşük gelirden yüksek gelire ışık hızında dönüştürmüşlerdir ve bunu yapmak için sadece 30 yıl (yaklaşık 1960 ile 1990 arası) gerekmektedir.
Bu başarı, titizlikle oluşturulmuş politikalara dayanıyor ve ihracata yönelim önemli bir özellik. 1965 yılında bir konuşmada Güney Kore Cumhurbaşkanı Park Chung-hee, ihracatı ülkenin “ekonomik can damarı” olarak nitelendirmiştir. Ancak korumacılık da eşit derecede önemliydi.
Acil durum tarifeleri, fazla yüksek ithalat büyümesine sahip ürünlere genellikle uygulanmıştır. Bu oldukça görünür önlemin yanı sıra, çeşitli gizli korumacı önlemler de kullanılmıştır. Örneğin, çoğu ithalat üzerine bir dizi özel yasa, ithalat izni alınması gerektiği anlamına gelmektedir.
Vergiler, tarifeler olarak belirtilmeyen ve golf sopaları, viski ve Fransız şarabı gibi lüzumsuz ürünleri ithal etme girişimlerinde sıkça uygulanmıştır. Bu genellikle eğitim vergisi, savunma vergisi veya basitçe “özel” vergi olarak etiketlenmiştir.
Tayvan’da, korumacı politikalar Güney Kore’den daha açıkça görünmüştür. 1970’lerin ortasında, tarife programındaki neredeyse yarısı hala %40’ın üzerinde ithalat vergisi oranlarına sahipti.
Ve Güney Kore’deki gibi Tayvan da tarife dışı engeller uygulamıştır. Bunlar, ithalat lisanslarını ihracat performansına bağlamayı, hangi ülkelerden ithalat yapılabileceğini ve kimin ithalat yapabileceğini sınırlandırmayı ve ithalat kontrolü için “onay” mekanizmalarını içermektedir.
İkincil anlamda, özellikle Sanayi 4.0 döneminde, koronavirüs sonrası ticaret koruyuculuğu daha ön planda olabilir.
Bu, hükümetleri yerel ekonomik faaliyetlerle desteklemeye ve küresel dalgalanma risklerine karşı cesitli ekonomi destek mekanizmaları oluşturmaya itebilir.
Her ne kadar korumacılık, ekonomik kalkınma için önemli olabilir, bazı konular hala çözülmelidir.
İlk olarak, tarifler gibi koruma önlemlerinin başarılı olacağına dair bir garantisi yoktur. 1950’ler ve 1960’larda, örneğin Afrika ve Latin Amerika ülkelerinde hükümetler, yerli firmaları dış rekabete karşı korumuştur. Amaç, yerli endüstri tabanı geliştirmekti ancak firmalar büyük ölçüde dünya piyasasında rekabet edemez hale gelmişlerdir.
Bu doğrultuda, sanayi ve ticaret politikası uygulamanın bir yolu şudur: Tüm politikalar, küçük sayıda başarılı bahislerin tüm başarısızlıkları ödemek için kullanılacağı bir portföy gibi değerlendirilmelidir.
Her ülke aynı anda korumacı olabilir mi? Muhtemelen hayır ve bu nedenle insanlar ticaret savaşlarından endişe eder. Aslında, bu durumu şu anda Çin ve ABD arasındaki gerilimin yaşandığına tanık oluyoruz.
Bir dünyada ulus devletlerin birbirlerine tarifeler gibi şeylerle karşılık verebileceği ve ekonomik rekabetin firmalar ve ulus devletler arasında küresel ekonominin nasıl düzenlendiğinin merkezi bir parçası olmaya devam ettiği sürece, ekonomik rekabet alanının düzgün hale getirilmesi gerekmektedir.
Şu anda düzgün değil. Bu, en zengin ve en güçlü ülkeleri ve bu ülkelerdeki çok uluslu şirketleri çok destekliyor.
Bu nedenle, uluslararası ticaret anlaşmalarında düşük gelirli ülkelerin ekonomik gelişim politikalarının tasarımında daha fazla alan tanınmalıdır – bunlarla sınırlı olmamak üzere, korumacı politikalar da içeriyor.
Basitçe söylemek gerekirse, teknolojik olarak geride kalan ülkelerin daha geniş bir politika aracı kutusu verilmelidir. Bu, düşük gelirli ülkelerin yüksek gelirli ülkelerle aynı seviyeye gelme şansını artırır. Ekonominin tarihinden bu konuda alınacak bir ders varsa, bu korumacı politikaların yakalanma için hayati olduğudur.
News
