ABD başkan adayları oldukça farklı diplomatik yaklaşımlar benimseyecek ama aynı jeopolitik endişeleri paylaşıyorlar.
Geleneksel bilgiye göre, ABD seçmenleri genellikle iç konular ve özellikle ekonomi tarafından motive edilir. Ancak yaklaşan başkanlık seçimi biraz farklı olabilir. Eylül 2024’te yapılan bir ankete göre, dış politika seçmenlerin endişeleri arasında oldukça yüksek sıralarda yer alıyor – hem Demokratlar hem de Cumhuriyetçiler, göç ve kürtajdan daha önemli olduğunu belirterek “çok önemli” olduğunu söylediler. Oylarının belirleyici olduğu bu nedenle, Cumhuriyetçi başkan adayı Donald Trump ve Demokrat rakip Kamala Harris’in günümüz önemli uluslararası konular konusundaki duruşlarını anlamak önemlidir. Ve bunu, her birinin öncelik verdiği üç bölgedeki yönetim kayıtlarına bakarak yapabiliriz: Hint-Pasifik, Avrupa ve Orta Doğu.
Donald Trump: Baş ağrıtan lider
2017 yılındaki başkanlık yemin konuşmasında, Trump ABD’yi karanlık bir tablo çizdi. Onun anlatımına göre, ülkesi diğer uluslar tarafından özellikle ticaret ve güvenlikte suiistimal edilirken, iç zorlukları ihmal ediyordu. Bunu bozmak için Trump, yönetimini yönlendirmek için “Amerika Birinci” yaklaşımını vaat etti. Ve uygulamada, dış politikası kesinlikle bozucu oldu. Geleneklere meydan okuma konusunda açıkça istekliydi ve eski Başkan Barack Obama’nın imzalı politikalarından bazılarını geri çevirerek, yaptığı birçok politika değişikliğiyle dikkat çekti. Trans-Atlantik ilişkiler, özellikle NATO’ya yönelik düşmanlığı nedeniyle Trump döneminde gergindi. NATO’ya karşıt kampanya sırasında Atlantik ittifakını aşağıladı, görevdeyken de aynı tavrı sürdürdü. Üst düzey zirvelerde müttefikleri her zaman aşağıladı ve 2018’de ittifaktan tamamen çekilmekten neredeyse vazgeçti. Trump ayrıca, Asya politikasında önceki ABD başkanlarından farklı bir yol izledi. İlk hamlelerinden biri olan 2017’de Trans-Pasifik Ortaklık anlaşmasını terk etmesiydi. Trump’ın 2017 sonundaki ulusal güvenlik stratejisi de Çin’e yönelik büyük bir yaklaşım değişikliğini duyurdu ve onu “stratejik bir rakip” olarak nitelendirerek Çin’i sınırlamaya vurgu yapmaya başladı. Bu sert dönüş özellikle ticaret alanında kendini gösterdi. Trump yönetimi, 2018-19’da 360 milyar dolarlık Çin ürünlerini etkileyen dört tur gümrük vergisi uyguladı. Elbette Pekin, kendi gümrük vergileriyle karşılık verdi. İki ülke, 2020’nin Ocak ayında sözde birinci aşama anlaşmasını imzaladı ve bu ticaret savaşının risklerini azaltmayı amaçladı. Ancak Covid-19 salgını herhangi bir başarı şansını yok etti ve ilişkileri her Trump’un salgını “Çin virüsü” olarak nitelendirdiği her konuşmasıyla daha da kötüleşti. Trump, Orta Doğu ve diğer konularda biraz çelişkili eğilimler sergiledi. Başkalarının yanı sıra, Obama’nın büyük politikalarını terk etmeyi ve uzaklaşmayı hedefledi. 2017’de Paris İklim Anlaşması’ndan çekilmenin yanı sıra, Trump, 2018’de İran nükleer anlaşmasından çekildi. Yönetimi ayrıca Afganistan’daki ABD varlığının sona ermesini sağlamak için bir anlaşma imzaladı ve Suriye’nin kuzeyinden güçlerini çekti. Ancak aynı zamanda, Trump, Suriye ve Irak’taki IŞİD’e karşı bombardıman kampanyasını sürdürdü ve 2020’de İranlı General Kasım Süleymani’nin öldürülmesini onayladı. Bu sonuncusu, İran’ı ekonomik ve diplomatik olarak baskı altına almayı hedefleyen bir politikanın bir parçasıydı. Diplomatik baskının en iyi örneği, Trump’ın İsrail, BAE, Bahreyn ve Fas arasındaki normal diplomatik ilişkilerin kurulmasına yardım ettiği Abraham Anlaşmaları aracılığıyla geldi. Kamala Harris: İttifak ve angajmanKamala Harris, dış politikada öncü bir rol üstlenmemiş olmasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri’ni ittifakları onarmaya ve dünyayla angaje olmaya kararlı kılan bir yönetimin parçası olmuştur. Bu durum, Trump döneminden bazı büyük adımları geri alarak ortaya çıktı. Örneğin, ABD hızla Paris İklim Anlaşması’na geri döndü ve Dünya Sağlık Örgütü’nden çekilme kararını iptal etti. Ancak diğer alanlarda, Biden yönetimi Trump’dan çok daha fazla süreklilik gösterdi. Örneğin, Biden yönetimi, temel stratejik rekabet konusunda Çin’e temel bir değişiklik yapmadı, ancak taktikler biraz farklıydı. Yönetim, Trump’ın gümrük vergisi yaklaşımını sürdürdü, Pekin’e karşı kendi elektrikli araçlar üzerine hedeflenen tur’lari ekledi. Dahası, Çin’e karşı bölgedeki müttefiklerini devreye sokarak Çin’in etkisini sınırlamayı amaçlayan Biden yönetiminin stratejisini geliştirmeye yönelik farklı diplomasi platformları oluşturdu. Bunu, Avustralya, Hindistan ve Japonya ile Quad diyalogunu ve Avustralya ve İngiltere ile AUKUS anlaşmasını geliştirmek için kullandı. Bu, Çin’in etkisini sınırlamayı amaçlayan Biden yönetiminin stratejisini geliştirmeyi hedefledi. Biden yönetimi, Xi Jinping ile yüksek düzeyde temas kanallarını da sürdürdü ve Biden, başkanlığı sırasında Xi ile iki kez buluştu. Biden yönetiminin Orta Doğu politikası, başlangıçta Trump’ın yaklaşımında önemli bir süreklilik sergiledi – ama sonuçta başarısız oldu. Ortadoğu’daki olayları daha iyi şekillendirmek konusunda Trump veya Harris’ın ne yapabileceği henüz görülmüştür. Garret Martin, American University School of International Service Transatlantic Policy Center’da kıdemli profesörlük unvanına sahiptir. Bu makale, The Conversation tarafından bir Creative Commons lisansı kapsamında yeniden yayınlanmıştır. Orijinal makaleyi okuyun.
News
