Hindistan lideri, ABD ile stratejik işbirliğinin başarısız olduğunu kabul ederek, ekonomik ilişkileri artırmak için Çin ile sınır gerilimlerini hafifletiyor.
Hindistan ve Çin, 16. BRICS zirvesinin yan etkinliklerinde Himalaya sınırının batı kesiminde uzun süren sınır anlaşmazlığından geri çekilmeye karar verdiler. Gerilimler, 2020 yılı 15 Haziran’ında 20 Hintli ve bilinmeyen sayıda Çinli askerin bir yüksek dağ çatışmasında öldürülmesinden bu yana sürüyordu. Çin’in ana rahatsızlığı, Başbakan Narendra Modi’nin iktidara gelmesinden sonra ABD ile ilişkilerini güçlendirmeye başlamasıydı. Hindistan, etkili bir şekilde Güney Asya’da ABD’nin ortağı ve müttefiki olarak adlandıran anlaşmaları imzalamaya başladı. Çin, bu durumu Washington’un daha geniş bir “Çin kapsama politikası”nın bir parçası olarak gördü ve eski Başkan Barack Obama’nın ikinci dönemindeki “Asya’ya Dönüş” stratejisinde merkeziydi. Bunun üzerine Çin, Hindistan’ı baskı altına almayı ve ABD’ye fazla yaklaşmasını engellemeyi amaçladı. 29 Ağustos 2016’da Hindistan, ABD ile Lojistik Değişim Memorandumu Anlaşması (LEMOA) adlı uyarlanmış bir anlaşma imzaladı. Buna karşılık Çin, özellikle Bhutan, Çin ve Hindistan sınırlarının birleştiği Doklam üçlü kavşağında Hindistan’a baskı yapmaya başladı. Gerilimleri hafifletmek amacıyla Hindistan’ın dönemin dışişleri sekreteri Subrahmanyam Jaishankar, Pekin’i ziyaret etti ve Çinli mevkidaşlarına farklılıkların üst düzey bir mekanizma aracılığıyla çözüleceğine dair Hindistan’ın bağlı olduğunu söyledi. Bu durum, Modi ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in ilk resmi olmayan zirvesine yol açtı. Çin’de Wuhan’da 27-28 Nisan 2018 tarihlerinde gerçekleşen bu zirvede her iki lider de çeşitli konuları tartıştı ve üzerinde anlaştı. Modi’nin Çin’e verdiği güvenceye rağmen, Hindistan, ABD ile başka bir temel anlaşma olan Haberleşme ve Bilgi Güvenliği Memorandumu Anlaşması (CISMOA) nı 6 Eylül 2018’de iki ülke arasındaki açılış 2+2 diyaloğunun yan etkinliklerinde imzaladı. 11-12 Ekim 2019 tarihlerinde Modi ve Şi’nin gerçekleştirdiği ikinci resmi olmayan zirve Tamil Nadu’da Mahabalipuram’da gerçekleşti. Ancak zirve, Modi’nin Üçüncü temel anlaşmayı kabul ederek ABD ile daha yakın bir hizaya gelme kararından dolayı başarısız oldu. Muhtemelen Modi, Çin Devlet Başkanı Şi ile müzakereleri sırasında Hindistan’ın ABD ile ortaklığını resmileştirmeyi niyetlendiğini dolaysız bir şekilde yanıtladı. Bu varsayım, Mahabalipuram zirvesinden hemen sonra resmi bir ziyarette bulunan Şi’nin yaptığı açıklamayla destekleniyor. Şi, “Ülkenin herhangi bir yerinde Çin’i bölmeye çalışan herkes parçalanan bedenler ve kırık kemiklerle sona erecek” şeklinde uyarıda bulunarak, bu, Hindistan’ın ABD’ye yönelik artan bağlarına bir tepki olarak yorumlanabilirdi. 2020 yılı 15 Haziran Galvan’daki ölümcül çatışmaların ardından, Hint medyası — sık sık “Godi medyası” olarak adlandırılan — yoğun anti-Çin propagandasına başladı. Çin’in endişelerine ve Modi’nin önceki Şi’ye verdiği güvencelere rağmen, Hindistan ABD ile ilişkilerini güçlendirmeye devam etti. 26 Ekim 2020 tarihinde Hindistan, ABD ile Basic Exchange and Cooperation Agreement for Geospatial Intelligence (BECA) adlı dördüncü temel anlaşmasını imzalayarak ittifakını daha da sağlamlaştırdı. Bu, önceden 2002 yılında General Security of Military Information Agreement (GSOMIA) anlaşmasının imzalanmasından sonra gerçekleşti. Bu anlaşmalarla Hindistan, Çin’in itirazlarına aldırmadan kendisini resmi olarak ABD’yle hizalamış oldu. Modi, o dönemdeki ABD Başkanı Donald Trump ile yakın ilişkilerinin, Hindistan’a ABD pazarlarına ve teknolojisine tercihli erişim sağlayacağına emindi. ABD’ye yaptığı ziyaret sırasında, Modi, Houston, Teksas’taki “Howdy, Modi!” etkinliğinde Trump’ın yeniden seçilmesi için kampanya yaptı ve ünlü “‘Abki Baar, Trump Sarkar’, sesi yüksek ve net bir şekilde duyuldu.” dedi (anlamı “Bir sonraki dönem, Trump hükümeti”). Zamanında üst düzey ABD yetkilileri sık sık bir Amerikan şirketlerinin bir araba konvoyunun Çin’den Hindistan’a taşınacağını iddia ettiler. Ancak bu geçiş hiçbir şekilde somutlaşmadı ve ABD’nin Hindistan’a yaptığı yatırım oldukça azdır. Bunun yerine Hindistan’ın Çin ile olan ticaret bağımlılığı önemli ölçüde arttı. Modi, 2019 yılındaki ikinci döneminde dışişleri bakanı olarak S Jaishankar’ı atayarak, onun ABD yanlısı tavrının ABD’den yatırım ve teknoloji çekmeye, aynı zamanda Hindistan’ın mallarına ABD pazarlarında tercihli erişim sağlamaya yardımcı olacağına dair umdu. Bu, Çin’in 1990’larda elde ettiği gibi ABD’nin ekonomisindeki rolünün çoğunlukla uluslararası ticaret ve yatırım için antlaşmalar ve düzenlemeler aracılığıyla bir hukuki çerçeve oluşturmaktan başka bir şey olmadığını gösteriyor. Yatırım ortamını geliştirmek görevi, uzun süredir Hindistan’da eksik olduğunu hisseden Amerikan yatırımcıların gözüne Hindistan’a düşmektedir. Açıkça söylemek gerekirse, artan ABD yatırımı yerine Ford, General Motors ve Harley-Davidson gibi büyük Amerikan şirketleri Hindistan pazarından çekildi. Yakın zamanda Apple’ın iPhone’larını Hindistan’da monte etmenin başarılı bir girişim olacağı umuluyordu. Ancak, girişim, %50’lik yüksek reddetme oranı, E coli bakteri kontaminasyonu endişeleri ve Çin’e göre daha düşük işçi verimliliği gibi ciddi engellerle karşılaştı. Sonuç olarak, Hindistan’ın ABD’yle hizalanarak ortağı olma ve onunla ortaklık kurma beklentisiyle beklediği ekonomik faydalar, beklenildiği gibi gerçekleşmedi. Geopolitik açıdan ise, Hindistan büyük ölçüde kaybetti. Güney Asya’yı ve Hint Okyanusu’nu geleneksel etki alanı olarak gören Hindistan artık ABD’nin müttefikleriyle kalmış gibi görünmektedir. Bu, ABD’nin Hint Okyanusu’nda 7 Nisan 2021’de Özgürlük Geçiş Operasyonu (FONOPS) gerçekleştirmesiyle net bir şekilde ortaya çıktı ve Hindistan, ABD’nin ortağı olduğu halde güçlü bir tepki gösterdi. Ek olarak, ABD’nin Çevre ülkelerde Hindistan karşıtı duygu beslemek ve gizlice Sri Lanka, Nepal ve Maldivler’deki pro-Hint hükümetlerin devrilmesine yardım etmekle suçlandı. Bu durum, Hindistan’ın ABD’nin ondan stratejik bağımsızlık bırakmasını beklediğini ve Hindistan’ın Güney Asya’da bölgesel etki alanı iddialarının Washington tarafından kabul edilemez olduğunu fark etmesine neden oldu. Henry Kissinger ünlü bir şekilde “Amerika’nın düşmanı olmak tehlikeli olabilir, ama Amerika’nın dostu olmak ölümcül olabilir.” dedi. Bu duygu, Hindistan’ın deneyimiyle mükemmel bir şekilde uyum sağlıyor gibi görünmektedir. ABD, Hindistan’ı uluslararası etkinliklerde politik baskı altına almaya devam etti. Bu arada, Hindistan’ın Çin mallarına yönelik retorik ticaret kısıtlamalarına rağmen, Çin’le olan ticareti artmaya devam etti. Hindistan’ın ABD ile olan ticareti büyük ölçüde Çin’den yükselen ithalatlarına dayanıyordu. Bu dinamik, Hindistan’ın ekonomik büyümesi için Çin’e ihtiyaç duyarken, Çin’in Hindistan’a aynı bağımlılığa sahip olmadığını ortaya koydu. Sonuç olarak, dört yıllık dış politika deneyiminden sonra Modi hükümeti, Çin’in işbirliğinin Hindistan’ın ekonomik kalkınması için temel olduğunu anlamıştır. Başbakan’ın ekonomi danışmanı, çoğunlukla Hindistan’a olan bağımlılığı ve artan Çin yatırım olasılığı nedeniyle Çin’in Hindistan’ın sınır meselelerine müdahale etmekten kaçınacağını söylemiştir. Diğer yandan, Ukrayna savaşının ardından Batı, Hindistan’a Rusya’ya karşı çıkmaya baskı yapmıştır. ABD, Hindistan’ı Rusya’dan petrol satın almaya devam etmesi halinde ciddi sonuçlarla karşı karşıya kalacağı konusunda uyardı ve Hindistan’a Rusya ile ilişkilerini sonlandırması çağrısında bulundu, karşılığında silah sağlayacaklarını vaat ettiler. Ancak bu baskıya rağmen Hindistan, ucuz Rus petrolü almaya devam etmektedir ve şu anda Rusya’nın en büyük petrol alıcısıdır. Rusya, Hindistan’ın silah ithalatının yaklaşık %36’sını oluşturmaktadır. ABD’nin Hindistan’ı Rusya’dan silah ve petrol alımlarından kaçınması konusundaki baskısı, Hindistan’ın ulusal çıkarlarına aykırıdır. Son zamanlarda ABD ve Kanada, Hindistan’ın Çin’den uzaklaşmasını ve BRICS’ten çekilmesini istemek için baskı uygulamaktadır. Bu çaba, Hardeep Singh Nijjar’ın cinayetinden sonra Hint diplomatların sınır dışı edilmesiyle vurgulanmıştır. Ek olarak, ABD Adalet Bakanlığı, iddia edilen Sikh ayrılıkçısı Gurpatwant Singh Pannun’un cinayet girişimiyle ilgili bir Hindistan hükümet görevlisi hakkında dava açmıştır. Modi’nin müttefikleri artık Çin ile ilişkinin Hindistan’ın ekonomik kalkınması için hayati olduğunu kabul etmektedir. Eğer Çin, Hindistan’a karşı ticaret kısıtlamaları uygularsa, ülke ciddi zorluklarla karşı karşıya kalacaktır. ABD artık 1990’larda Çin’e sağladığı avantajları Hindistan’a sunma durumunda değildir.
Ayrıca, ABD ile ittifak kurma anlaşmalarının Çin’e baskı uygulamada etkisiz olduğu ortaya çıkmıştır. Modi, Hindistan’ın korumacı sanayi ve uluslararası ticaret politikalarına dayandığından, ABD’den tercihli pazar erişimi, teknoloji veya yatırım sağlayamayacağını anlamıştır. Sonuç olarak, Hindistan’ın teknoloji, yatırım ve pazar fırsatlarını Çin’den araması gerektiğini de kabul etmiştir. Hindistan için, Dr. Manmohan Singh’in hükümeti, muhtemelen Hindistan’ın herhangi bir diğer yönetiminden daha dirençliydi. 2014 seçimlerinden önce ABD, Hindistan’ı “Asya’ya Dönüş” politikasını desteklemeye zorlamak için büyük baskı uyguladı. Ancak Singh hükümeti bu taleplere direndi. Tansiyonlar, ABD’nin Hint diplomatı Devyani Khobragade’yi tutuklayıp arama yapmasıyla arttı ve bu durum Hindistan’da büyük bir tepkiye neden oldu. Bu olayın ardından Singh yönetimi, ABD Büyükelçisi Nancy J Powell’ın ayrıcalıklarını geri çekti. Powell’ın Hindistan’a geri dönmesinin ardından büyükelçi olarak istifa etti ve Amerikan vatandaşı olarak göçmenlik işlemlerinden geçti. Bir ay sonra gerçekleşen seçimde Singh kaybetti yetmiş altı ay sonra, ABD’nin müttefiki olmaktan kaçınma kararına sadık kaldı. Bunun yerine, Çin ile ortaklıklar yoluyla ekonomik kalkınmayı ilerletmeyi amaçlayan bir politika izledi, sınır anlaşmazlığını geçici olarak göz ardı etmeyi seçti. Buna karşılık, Modi’nin Hindistan’ın çıkarlarına hizmet etmesi amaçlanan kesin bir ABD müttefiki ve ortağı olma politikası temelde yanlış çıktı. Çin ile devam eden sınır gerilimleri, Hindistan’ın milli önceliklerini saptırdı ve kıt finansal kaynakları boşa harcadı. Modi, Kissinger’ın Amerika’nın dostu olmanın tehlikeleri hakkındaki sözlerinin gerçeğini anladı. Modi hükümetinin ilk ve ikinci dönemleri, Hindistan’ın uluslararası ilişkiler açısından son on yılının en kötü dönemlerinden birini işaret etti. Bu dönemde Hindistan, uluslararası ve jeopolitik stratejilerle deney yaparken benzersiz fırsat maliyetleri ortaya çıktı. Üçüncü döneminde Modi, ABD’den Çin’e kayarak rotayı tersine çevirmeyi hedefliyor.
News
