İşgal daha çok nefret yaratacak ve yeni bir anti-İsrail savaşçılar neslinin ortaya çıkmasına yol açacaktır, bu da kalıcı bir barış için sağlam bir temel oluşturmamaktadır.
Hezbollah lideri Hassan Nasrallah’ın 27 Eylül’de Beyrut’ta İsrail hava saldırısında ölümü, militan Lübnan örgütünü kritik bir zamanda liderlikten yoksun bıraktı. İki gün önce, dünyaya yayınlanan bir konuşmada İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF) kuzey komutanı Tümgeneral Herzi Halevi, askerlerine Lübnan’a olası bir müdahaleye hazırlanmaları gerektiğini söylemişti. Cuma günü (27 Eylül) gerçekleşen saldırının, güney Beyrut banliyösü Dahiyeh’de Hezbollah’ın merkez binasını hedef aldığı ve olası bir müdahaleye hazırlık için yapıldığına inanmak için sebep vardır. İsrail’in iddiasına göre, Hezbollah’ın üst düzey liderliğinin çoğunu ortadan kaldıran günler süren saldırıların ardından gerçekleşti. Halevi, 25 Eylül’de askerlerine, “Gireceğiz, düşmanı orada yok edeceğiz ve kesin bir şekilde Hezbollah altyapısını yok edeceğiz” dedi. Çünkü Hezbollah, Lübnan nüfusu içine gömülmüş durumda olduğundan, bu strateji masum sivillerin ölümünü vaat ediyor. 2006’dan beri, hem Hezbollah hem de IDF doğrudan bir çatışmadan kaçınmaya çalıştılar. Yıllarca, taraflar orantılılık gerekçesiyle tam bir savaşı önlemek için karşılıklı olarak intikam alıyorlar.
Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e yönelik dehşet verici saldırılarına rağmen, taraflar geçen haftaya kadar gerilimlerin yeniden başlamasındansa, önlem çağrısı yapıyorlardı. Ne değişti? Kararlı bir karadaki bir işgal şimdi kaçınılmaz mı? Ve böyle olursa, bu Hezbollah ve Lübnan için ne anlama gelecek?
İsrail, Lübnan’da sadece rakiplerini uzun vadede daha güçlü hale getirecek askeri maceralara girmekle ünlüdür. Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) yok edilmesi, Hamas’ın ortaya çıkmasını engellemedi – aksine, onun oluşumuna yardımcı oldu. Benzer şekilde, İsrail’in FKÖ’yü güney Lübnan’da takip etme çabası, Hezbollah’un oluşumunu tetikledi. 1978’den bu yana beş işgal yaşanmasına rağmen, İsrail kendisini en küçük bir Lübnan toprak parçasını dahi başarılı bir şekilde işgal etme konusunda aciz gösterdi.
Taraflar yıllardır yeni bir çatışmaya hazırlanıyor olsa da, gerilimin tetiklenmesi 18 Eylül’de gerçekleşti. İsrail, uzun yıllar boyunca geliştirilen bir taktiği uygulayarak düşmanı devre dışı bırakmak için stratejik bir mükemmel hamle yaptı. Zamanlamanın, Hezbollah’un cihazlara şüpheyle bakmaya başladığı için olduğu görünüyor, bu yüzden IDF’nin “şaşırtıcı” olmadan hareket etmek zorunda kaldı. Bu, operasyonel düşüncelerin stratejik ve politik olanların önüne geçtiğini, araştırmaların nadiren iyi bir fikir olduğunu gösteriyor. Bununla birlikte, bu saldırıların, kısa vadede Hezbollah’un komutasını baltaladığı ve IDF liderliğini cesaretlendirdiği düşünülüyor. İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, 18 Eylül’de İsrailli askerlere, “Savaşın yeni bir aşamasının başındayız – cesaret, kararlılık ve azim gerektirir” dedi. Cihazların patlatılmasından hiç bahsetmese de, İsrail ordusu ve güvenlik kurumlarının çalışmalarını överek sonuçların mükemmel olduğunu belirtti.
IDF’nin son günlerde kullandığı bir taktik, yıllar boyunca İsrail ve Lübnan’ı bölen “Mavi Hat” üzerinde geliştirilen bir taktik. 2006 Temmuz savaşında yenilgiye uğramasından cesaret alan Hezbollah’ın üst düzey yetkilileri, IDF’nin yakından takip ettiği Mavi Hat üzerinde aktif ve görünürdü. Bu da IDF’ye, senior Hezbollah liderliğini fotograflama, tanımlama ve izleme imkanı sağladı, bu nedenle 7 Ekim’den beri İbrahim Aqeel gibi önemli yetkililerin, Hezbollah’ın elit Radwan kuvvetinin komutanı ve daha sonra Beyrut’ta Mohammed Sarour gibi birçoğunun ardı ardına suikastlarını gördük.
IDF şu anda Hezbollah’u diz çöktürdüğüne inanıyor – veya en azından bir diz üstü düşürdü. Şu anda yaşadığımız tırmanmanın nedeni, IDF’nin avantajını kullanma ve aynı stratejiyi Gaza’da uygulama çabası. Bu, Lübnan nüfusu için yıkıcı sonuçlar doğurdu. Sağlık Bakanlığı, Cuma günü itibariyle 8 Ekim 2023’ten bu yana 1.540 kişinin öldüğünü, binlerce masum sivilin yaralandığını bildirdi. Lübnan genelinde 533 yerde kaydedilmiş olduğu bildirilen 70.000 sivil barınaklara kaydoldu, tahminen bir milyon kişinin evlerinden yerlerinden edildi.
Hezbollah karşı saldırabilir mi? Nasrallah’ın ölümü, geçici olarak Hezbollah’u liderlikten yoksun bırakırken, birkaç üst düzey yetkilisinin öldürülmesi, deneyimli komutanlardan yoksun bırakmış olabilir, çoğunun son zamanlarda Suriye’de savaş deneyimi vardı. Ve güney Lübnan’a yönelik bombardıman, Hezbollah’un roket ve diğer silahlarının tedarikini azaltıyor olabilir.Ancak, İsrail’in, Hezbollah’un oyundan çıktığını veya grubu küçümsediğini düşünmemesi gerekmektedir. Hezbollah’un gerçek gücü her zaman nüfusun içine kaynaması yeteneğinde yatmıştır – ve IDF ayakları tekrar karaya bassa bile hit-and-run taktikleriyle bir savaşa hazır olacaktır. Beş önceki işgalin hepsinin başarısız olduğunu gösteren bir işaret olması gereken husus budur.
Öte yandan, İran’ın tırmanmaya karşı tepkisi şu ana kadar sınırlı olsa da, Hezbollah’u terk etmesi pek olası değildir. Uzun, çekişmeli, düşük yoğunluklu bir çatışma, Lübnan’ın komşusu olan Suriye’yi de içeren “direniş ekseninin” kullandığı asimetrik taktikleri destekler nitelikte olacaktır.
İsrail, Lübnan nüfusunun moralini düşürmeyi amaçlayarak bombalayıp yerinden ediyor. Şu anda, bu bahaneyle Hezbollah mühimmat ve silah depoları olduğu gerekçesiyle özel evleri ve kamu binalarını yok ediyor.
Lübnan’da, Filistin meselesi her zaman 1975-1990 yılları arasında gerçekleşen iç savaşın temel nedeni olarak görüldü. Bu nedenle, IDF, Lübnan halkının, kuzey İsrail’e roket saldırılarıyla yeni bir savaşı getiren Hezbollah’a karşı döneceğine ve Hamas ile dayanışma gösterdiği 7 Ekim saldırısından bu yana düşmanlık besleyeceğine dayanıyor.
Ancak, Lübnan’da birçoğu Hezbollah’u ve güney Lübnan’daki faaliyetlerini desteklemeyen birçok insan olduğu unutulmamalıdır. Hezbollah’a karşı duygu şu anda yüksek olsa da, Lübnan’da şu anda tanık olduğumuz türden keyfi bombalama, halk tarafından sürekli olarak hoşgörülemez.
Unutulmamalıdır ki, 1982’de IDF güney Lübnan’a girdiğinde, bazı Lübnanlılar onları PKO’dan kurtarıcılar olarak karşıladı. Ancak bu karşılama uzun sürmedi. 2006’da, IDF benzer bir stratejiyi uyguladı, sivil tahliye konvoylarına ve BM kampına saldırarak. Ve yine halkın tepkisi hızla “al-muqawimah” (direniş) lehine döndü.
IDF’nin belirttiği amaç, Hezbollah’u Litani nehri kuzeyine geri çekmeye, BM kararının 1701’e uymaya ve Kuzey İsrail’deki yerinden edilmiş insanlara evlerine geri dönmelerini sağlamaya zorlamaktır. Ancak İsrail ve IDF’nin, ne kadar başarılı olursa olsun, bir işgal ya da bombalama kampanyasının uzun vadede Kuzey Mavi Hatı boyunca İsrailli sivillerin barış içinde yaşamasını sağlayacağını düşünmek safça olacaktır.
Sonuç olarak, ileriye gitmenin tek yolu, tarafların masa etrafında toplanıp müzakere etmesidir. İsrail’in Lübnan’daki mevcut stratejisinin insan maliyeti korkunç bir şekilde düşünülebilir ve muhtemelen daha fazla nefret yaratır – kalıcı bir barışın temelini yaratmak yerine, yeni anti-İsrail savaşçılar neslinin yetişmesine sebep olur. Vanessa Newby, Leiden Üniversitesi Güvenlik ve Küresel İlişkiler Enstitüsü yardımcı doçenti ve Chiara Ruffa, Siyaset Bilimi profesörüdür, Sciences Po’dan. Bu makale bir Creative Commons lisansı altında The Conversation tarafından yeniden yayınlanmıştır. Orijinal makaleyi okuyun.
News
